Zagadnienie Spółek wodnych było poruszane na minionym spotkaniu z Wodami Polskimi. W ostatnim numerze Lubelskich Aktualności Rolniczych znajduję się artykuł o spółkach wodnych napisany przeze naszego doradcę rolniczego Bernarda Chilczuka.

Polska jest krajem o małych zasobach wodnych. Potrzeby wodne roślin są zaspokajane głownie wodami opadowymi gromadzonymi w glebie.

Zgodnie z ustawą „Prawo Wodne” utrzymanie urządzeń melioracji wodnych należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej działającej na terenie gminy lub związku spółek wodnych, w którym jest zrzeszona spółka wodna działająca na terenie gminy - do tej spółki lub tego związku spółek wodnych.

Urządzenia melioracyjne stanowią systemy, często bardzo złożone, które oddziałują na grunty należące do wielu właścicieli. Dlatego też ich właściwe utrzymywanie wymaga zorganizowanych, skoordynowanych działań wszystkich właścicieli. Przy obecnej strukturze własności gruntów oraz ze względu na różny stopień zainteresowania utrzymaniem dobrego stanu urządzeń melioracji wodnych przez poszczególnych właścicieli, właściwa koordynacja terminów i zakresów wykonywanych tych prac przez samych właścicieli gruntów, jest w praktyce bardzo trudna a czasami wręcz niemożliwa do osiągnięcia. W tej sytuacji ułatwieniem wykonywania tych prac może być współpraca rolników w formie zorganizowanej. Możliwość takiej organizacji prac dają spółki wodne, które są dobrowolnymi organizacjami zrzeszającymi właścicieli zmeliorowanych gruntów w celu wspólnego utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń melioracji wodnych.

Utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej. Do utworzenia spółki wodnej jest wymagane jest uchwalenie statutu spółki wodnej przez osoby zainteresowane utworzeniem tej spółki i dokonanie wyboru organów spółki wodnej. Starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki wodnej zatwierdza statut tej spółki w drodze decyzji. Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu tej spółki. Zgłoszenie do Wód Polskich w celu wpisania spółki do systemu informacyjnego gospodarowania wodami. Spółka wodna będzie musiała prowadzić księgi rachunkowe.

Spółka Wodna tworzona jest w celu zaspokajania niektórych potrzeb w zakresie gospodarowania wodami. Zajmuje się m. in. prowadzeniem racjonalnej gospodarki wodnej na terenach zmeliorowanych oraz utrzymaniem i eksploatacją urządzeń melioracji wodnych tj. czyszczeniem i utrzymaniem rowów, drenaży.  Jeżeli spółka nie wykonuje swoich obowiązków, właściwy organ Wód Polskich wyda decyzje ustalającą zakres i termin ich wykonania.

Na swoją działalność Spółka pozyskuje środki finansowe ze składek członkowskich, wsparciu w formie dotacji celowych z budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz dotacji podmiotowych z budżetu państwa, może również generować zysk który powinien zostać przeznaczony tylko i wyłącznie na działania statutowe spółki

            Spółki wodne w ramach PROW 2014 – 2020 mają możliwość korzystania z pomocy finansowej na zakup sprzętu do wykonywania prac związanych z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.  Poziom wsparcia wynosi 80% kosztów kwalifikowanych operacji.  Spółka wodna może ubiegać się o refundację kosztów kwalifikowalnych poniesionych na zakup nowego sprzętu, przeznaczonego do utrzymywania urządzeń melioracji wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny.

Nadzór na działaniem spółek wodnych sprawuje starosta.